تابلو برق یکی از اجزای اصلی سیستم برق ساختمان‌ها به‌شمار می‌رود که وظیفه توزیع برق بین مصرف‌کننده‌های مختلف ساختمان را بر عهده دارد. تابلو برق در انواع مختلفی تولید می‌شوند که با توجه به نوع کاربری ساختمان و میزان مصرف برق آن طراحی و ساخته می‌شوند.
اجزای اصلی تابلو برق ساختمان شامل کلیدهای محافظتی، فیوزها، ترانس اندازه‌گیر، باسبار، دکمه‌های فشاری، چراغ‌های هشدار و المان‌های گرمایشی و خنک‌کننده است. در این مقاله به معرفی کامل انواع تابلوهای برق ساختمان و کاربرد آنها و همچنین اجزا و قطعات داخلی این تابلو خواهیم پرداخت.
گروه صنعتی تلمبه موتور غرب، ارائه دهنده کلیه تجهیزات و خدمات آبرسانی
برای دریافت مشاوره رایگان تماس بگیرید.
تابلو برق ساختمانی چیست؟
تابلو برق ساختمان محلی برای توزیع برق در یک ساختمان است. طراحی تابلو برق همانند یک کابینت فلزی است که حاوی سوئیچ‌های برق، فیوزها، مدارشکن‌ها و ترمینال‌های اتصال سیم‌های برق خواهد بود. تابلو برق، انشعاب اصلی برق ورودی ساختمان را دریافت کرده و آن را به مدارهای مختلفی برای رساندن برق به نقاط مورد نیاز تقسیم می‌کند.
همچنین تابلو برق دارای دربی است که با بسته شدن آن، دسترسی به قطعات داخل آن محدود میشود. در تابلو برق ساختمان‌ها از قطعات استاندارد و ایمنی بالا استفاده میشود تا از بروز خطر برق‌گرفتگی جلوگیری شود.
انواع تابلو برق
تابلوهای برق به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که مهمترین آنها شامل تابلو برق اتوماسیون، معمولی، صنعتی، اضطراری و هوشمند است. تابلو برق معمولی که تابلو برق ساختمان هم نامیده میشود، برای مصارف عادی و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل یک فیوز خانگی استاندارد برای هر مدار، یک کلید اصلی ورودی و چندین پریز برق است.
همچنین تابلو برق صنعتی برای کاربردهای صنعتی و تجاری بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و ظرفیت بالایی دارد که از قطعات صنعتی مانند کنتاکتورها، مدارشکن‌ها و رله‌های حفاظتی استفاده می‌کند. تابلو برق اضطراری نیز به باتری و سیستم‌های پشتیبان است تا در زمان قطع برق شهر، برق مورد نیاز را تأمین کند. از طرفی تابلو برق هوشمند هم با استفاده از سیستم‌های الکترونیک و کنترل از راه دور، قابلیت کنترل و پایش دارد.
ضرورت استفاده از تابلوی برق ساختمانی
تابلو برق ساختمان چیست؟
تابلوی برق یک جزء حیاتی در سیستم برق رسانی ساختمان‌ها محسوب میشود. استفاده از تابلوی برق ساختمان باعث کنترل بهتر جریان برق، تقسیم بندی مناسب مدارهای الکتریکی و حفاظت از وسایل برقی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه میشود.
تابلوی برق با نصب کلیدها، فیوزها و رله‌های مختلف امکان قطع و وصل مدارهای متفاوت را برای مهندس برق فراهم می‌کند و از صدمه دیدن تجهیزات حساس در برابر نوسانات برق جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، نصب تابلوی برق ساختمانی توسط افراد متخصص و با رعایت استانداردهای لازم، ضرورتی انکارناپذیر در ساختمان‌های مدرن امروزی است.
فاکتورهای لازم برای خرید تابلو برق ساختمانی
چند فاکتور مهم در خرید تابلو برق ساختمان وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرند. اول اینکه تابلو برق باید متناسب با میزان مصرف و تعداد دستگاه‌های متصل شونده به آن انتخاب شود. همچنین باید ظرفیت تحمل جریان اضافه بار در تابلو در نظر گرفته شود. همچنین تابلو باید از لحاظ ابعاد و اندازه متناسب فضای نصب باشد و دسترسی به آن برای تعمیر و نگهداری راحت باشد.
این موضوع را فراموش نکنید که کیفیت مواد اولیه مانند کلیدها، فیوزها و درب تابلو از اهمیت بالایی برخوردار است. در نهایت قیمت تابلو برق باید مناسب و متناسب با کیفیت و امکانات آن باشد. انتخاب تابلوی برق مناسب با در نظر گرفتن این موارد از اهمیت زیادی برخوردار است.
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصل
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصلی، اولین تابلوی برقی است که بلافاصله پس از کنتور برق ساختمان نصب میشود و وظیفه اصلی توزیع برق در ساختمان را بر عهده دارد. این تابلو برق شامل کلید اصلی، فیوزهای اصلی، رله حفاظتی و کنتاکتور اصلی است که برق ورودی از کنتور را به مدارهای فرعی تقسیم می‌کند.
تابلو برق اصلی در محلی نصب میشود که دسترسی آسان به آن وجود داشته باشد. این تابلو باید ظرفیت لازم برای تحمل بار مصرفی کل ساختمان را داشته باشد. همچنین باید از کلیدها و اتصالات مطمئن و استاندارد بهره‌مند باشد. درستی عملکرد و نصب صحیح تابلو برق اصلی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید توسط افراد متخصص انجام شود.
قسمت ورودی تابلو برق اصلی
قسمت ورودی تابلو برق ساختمان اصلی شامل اجزایی است که وظیفه اتصال تابلو به منبع تغذیه اصلی برق ساختمان یعنی کنتور برق را بر عهده دارند. مهمترین اجزای قسمت ورودی شامل موارد زیر است:
- کابل ورودی اصلی که برق را از کنتور به تابلو منتقل می‌کند.
- کلید اصلی ورودی که جریان برق را قطع و وصل می‌کند.
- فیوز ورودی اصلی که در برابر اضافه بارهای جریان محافظت می‌کند.
- کنتاکتور اصلی که اتصال الکتریکی بین کابل ورودی و تابلو را برقرار می‌کند.
- رله حفاظتی که در صورت بروز اشکال، جریان را قطع می‌کند.
درستی عملکرد اجزای ورودی از اهمیت زیادی برخوردار است و باید توسط افراد متخصص کنترل و نصب شوند.
قسمت کنتور تابلو برق اصلی
قسمت کنتور تابلو برق ساختمان اصلی، شامل کنتور برق و اتصالات مربوط به آن است که وظیفه اندازه‌گیری میزان مصرف برق ساختمان را برعهده دارد. کنتور برق وسیله‌ای است که توسط شرکت برق نصب شده و میزان دقیق برق مصرفی ساختمان را اندازه‌گیری می‌کند. در قسمت کنتور تابلوی برق اصلی، کنتور داخل یک محفظه ایمن قرار گرفته و کابل‌های ارتباطی آن به ترمینال‌هایی در تابلو متصل می‌شوند.
همچنین یک کلید مخصوص برای قطع و وصل کنتور تعبیه میشود. در بعضی تابلوها یک پنجره شفاف نیز برای خواندن رقم کنتور در نظر گرفته میشود. نصب درست و استاندارد کنتور و اتصالات آن در تابلو، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
نقشه تابلو کنتور
نقشه تابلو کنتور یا تابلو برق ساختمان اصلی، نقشه‌ای است که محل و نحوه اتصال تمامی تجهیزات داخل تابلو از قبیل کلیدها، فیوزها، کنتاکتورها، باسبار و رلهها را بهطور دقیق مشخص می‌کند. در نقشه تابلو کنتور، محل نصب کنتور برق، فیوز ورودی، کلید اصلی ورودی، باسبارهای خروجی، رله‌های حفاظتی و سایر تجهیزات با ذکر مشخصات فنی آنها مشخص میشود.
همچنین نقشه، مسیر عبور کابل‌ها، انشعابات و ارتباط بین تجهیزات مختلف تابلو را نشان می‌دهد. داشتن نقشه جامع و دقیق، کار نصب و تعمیر و نگهداری تابلو کنتور را آسان می‌کند. نقشه باید توسط مهندس برق طراحی و تایید شود.
تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی
خرید تابلو برق مشاعات
تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی، تابلویی است که برق مصرفی قسمت‌های مشترک یک ساختمان اعم از راهروها، پارکینگ، آسانسور، روشنایی محوطه و نظایر آن را تأمین می‌کند. این تابلو برق پس از دریافت برق از تابلو کنتور اصلی، آن را بین مصارف عمومی ساختمان تقسیم می‌کند.
تابلو مشاعات مجهز به کلیدهای مخصوص، فیوزهای مناسب برای هر مدار، باسبار برای توزیع برق و رله حفاظتی است. ظرفیت و تعداد خروجی‌های این تابلو باید متناسب با تعداد و ظرفیت دستگاه‌های متصل به آن باشد. نصب صحیح و استاندارد تابلو مشاعات نقش مهمی در ایمنی و بهره‌وری مصرف برق ساختمان دارد.
الزامات فنی تابلو برق مشاعات
تابلو برق مشاعات باید دارای الزامات فنی مختلفی باشد تا بهترین عملکرد را از خود ثبت کند. بر همین اساس برخی از مهمترین الزامات فنی مربوط به تابلو برق مشاعات را برای شما بیان خواهیم کرد:
- ظرفیت تابلو باید متناسب با بار مصرفی قسمت‌های عمومی ساختمان باشد و حداقل 20 درصد ظرفیت اضافه داشته باشد.
- تابلو باید دارای کلید اصلی، فیوزهای لازم، باسبار مسی، باسبار خنثی و ترمینال‌های اتصال سیم باشد.
- از کنتاکتورهای مناسب جهت اتصال سیم‌ها استفاده شود.
- درب تابلو باید دارای قفل مناسب باشد و از جنس فولاد ضدزنگ باشد.
- از رله حفاظتی و فیوز مناسب برای هر مدار استفاده شود.
- سیم‌کشی داخل تابلو با رعایت استانداردهای لازم انجام شود.
- تابلو باید دارای عایق‌بندی مناسب باشد.
اجزای تشکیل دهنده تابلو برق ساختمانی
شناخت اجزای اصلی تشکیل دهنده یک تابلو برق ساختمان به شما کمک می‌کند تا بهتر با ساختار آن آشنا شوید. در داخل تابلو برق قطعات مختلفی دیده میشود که هر کدام از آنها کاربرد خاص خود را دارند. به‌همین علت لیست اجزای موجود در تابلو برق را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
- کلیدهای اصلی و فرعی جهت قطع و وصل جریان برق
- فیوزها برای محافظت مدارها در برابر اضافه بار
- مینیاتوری یا کنتاکتور برای اتصال سیم ها
- باسبار یا شینه فلزی برای توزیع برق
- ترمینال‌های اتصال سیم
- رله حفاظتی جهت قطع برق در صورت اتصال کوتاه
- صفحه آکریلیک برای نصب و عایق بندی تجهیزات
- درب فلزی با قفل مناسب
- راهنما و علائم ایمنی
- تهویه و گرمایش داخل تابلو
انتخاب اجزای استاندارد و مرغوب و نصب صحیح آنها اهمیت زیادی در کارکرد مطلوب تابلو دارد. از همین رو بهتر است که بهترین قطعات خریداری شده و در تابلو برق قرار بگیرند.
در هنگام سفارش تابلو برق ساختمانی چه نکاتی را در نظر بگیریم؟
در هنگام سفارش تابلو برق ساختمانی باید چند نکته مهم را در نظر گرفت. ابتدا باید نوع و ظرفیت تابلو مورد نیاز را با توجه به مصرف برق ساختمان مشخص کرد. سپس استانداردهای لازم مانند استاندارد IEC را چک کرد و مطمئن شد که تابلوی سفارش داده شده از استانداردهای لازم برخوردار است. همچنین باید به مسائل ایمنی مانند نصب کلیدهای محافظ جان و فیوزهای لازم توجه کرد.
از نظر ظاهری نیز تابلو باید دارای جنس و رنگ مناسب برای محیط نصب باشد. در نهایت پشتیبانی و خدمات پس از فروش تولیدکننده نیز حائز اهمیت است که باید به آن توجه کنید.
تابلو توزیع برق واحدها
تابلو توزیع برق واحد چیست؟
تابلو توزیع برق واحدهای مسکونی و اداری یکی از ملزومات اصلی ساختمان‌های چند واحدی است. این تابلو برق وظیفه توزیع برق اصلی ساختمان را به تک تک واحدها بر عهده دارد. در طراحی این تابلو باید تعداد واحدها، میزان مصرف هر واحد و نیاز آینده به افزایش ظرفیت در نظر گرفته شود. همچنین از نظر ایمنی باید مجهز به کلیدهای محافظ جان، فیوزهای مناسب برای هر واحد و سیستم زمین باشد.
استفاده از برندهای معتبر و رعایت استانداردها در ساخت این تابلو بسیار حائز اهمیت است.
نقشه تابلو توزیع برق واحدها
نقشه تابلو توزیع برق نقش بسیار مهمی در طراحی و اجرای صحیح تابلو برق ساختمان دارد. این نقشه باید شامل جزئیاتی همچون تعداد واحدها، مشخصات فنی تابلو از قبیل ظرفیت، ولتاژ و جریان نامی، شماره و ظرفیت فیوزهای مربوط به هر واحد، نوع و مشخصات کلیدهای محافظتی، جزئیات سیستم زمین و اتصالات آن، مسیر عبور کابل ها و… باشد.
رعایت کامل استانداردهای مربوطه در تهیه این نقشه اهمیت زیادی دارد. در کل نقشه تابلو توزیع برق باید به گونه‌ای طراحی شود که اجرای صحیح و ایمن تابلو را میسر سازد.
مراحل نصب تابلو برق ساختمانی
مراحل نصب تابلو برق ساختمان به شکلی است که در ادامه گفته میشود. ابتدا محل نصب تابلو با توجه به دسترسی آسان، دور از رطوبت و خطرات احتمالی مشخص میشود. سپس کف و دیوار محل نصب آماده‌سازی شده و چاله‌های لازم برای عبور کابل‌کشی تعبیه می‌گردد. پس از آن چارچوب تابلو نصب و با پیچ و مهره محکم میشود.
در مرحله بعد سیم‌کشی و اتصالات انجام شده و کلیدها، فیوزها و تجهیزات محافظتی نصب می‌گردند. سپس تابلو دربندی شده و کابل‌های ورودی و خروجی متصل می‌شوند. در نهایت تست‌ها و بازرسی‌های لازم برای اطمینان از صحت کار انجام می‌پذیرد.
قیمت تابلو برق ساختمان مسکونی
خرید تابلو برق ساختمان
قیمت تابلوی برق ساختمان بسته به پارامترهای مختلف متفاوت است که تا حد زیادی به ظرفیت آن بستگی دارد. هر چه ظرفیت تابلو بیشتر باشد، قیمت بالاتری خواهد داشت.
ظرفیت تابلو بر اساس آمپر مشخص میشود. بهطور معمول، تابلوهای 60 تا 100 آمپر برای خانه‌های ویلایی، تابلوهای 100 تا 200 آمپر برای آپارتمان‌های کوچک و متوسط و تابلوهای بزرگ‌تر از 200 آمپر برای آپارتمان‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین نوع تابلو، مصالح بهکاررفته و برند سازنده نیز در قیمت تاثیرگذار است که باید آن را در نظر بگیرید.
جمع بندی
تابلو برق یکی از ارکان اصلی تأمین و توزیع برق در ساختمان‌ها به شمار می‌رود. طراحی صحیح، نصب درست و نگهداری مناسب تابلو برق می‌تواند نقش بسزایی در بهره‌وری و ایمنی سیستم برق ساختمان داشته باشد. رعایت استانداردها، استفاده از تجهیزات با کیفیت و برندهای معتبر و بازرسی‌های دوره‌ای توصیه‌هایی هستند که باید مد نظر قرار گیرند.
در مجموع میتوان گفت تابلو برق نقش کلیدی در مدیریت بهینه مصرف برق ساختمان‌ها دارد و طراحی، نصب و نگهداری صحیح آن حائز اهمیت فراوان است. ازهمین رو برای سفارش تابلو برق ساختمان می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
گروه صنعتی تلمبه موتور غرب
سوالات متداول
1. تابلوی برق چیست و چه کاربردی دارد؟
تابلوی برق جعبهای فلزی است که در آن تمامی سیمکشیها و مدارهای الکتریکی ساختمان جمعآوری میشود. کاربرد اصلی تابلوی برق، توزیع برق به بخشهای مختلف ساختمان و محافظت از مدارات در برابر عوامل محیطی است.
2. چگونه میتوان ظرفیت تابلوی برق مورد نیاز را محاسبه کرد؟
ظرفیت مورد نیاز تابلوی برق بستگی به مصرف برق و تعداد دایرهها در ساختمان دارد. با جمعبندی مصرف برق تمام وسایل برقی و اضافه کردن 30 درصد بار اضافی، میتوان ظرفیت لازم تابلو را محاسبه کرد. همچنین باید تعداد دایرههای مورد نیاز را در نظر گرفت.
