زمانی که صحبت از محافظت از وسایل برقی، بهخصوص پمپهای آب و بوستر ها به میان میآید، تابلو برق اولین وسیلهای است که میتوانید با نصب آن، عمر وسایل و موتورهای برقی خود را بهطور چشمگیری افزایش دهید.
درزمینهٔ پمپ آبهایی که با فناوری گریز از مرکز یا همان سانتریفیوژ کار میکنند، نصب تابلو برق یک عمل بهصرفه و عقلانی بهحساب میآید. شما با نصب تابلو برق برای پمپ خود نهتنها عمر آن را افزایش میدهید بلکه در هزینههای برق خود، کاهش چشمگیر ایجاد میکنید. در صورت بالا و یا پایین آمدن غیرعادی ولتاژ ورودی به پمپ، تابلو برق ولتاژ را بهطورکلی قطع میکند تا صدمهای جدی به موتورپمپ وارد نشود و این کار را در یکچشم به هم زدن انجام میدهد تا فرصتی برای وارد شدن ولتاژهای بالا به سیستم برقی موتور نباشد. از طرف دیگر در شرکتها آپارتمانها و کارخانهها که نیاز به پمپاژ آب در طول روز افزایش مییابد و در طول شب کاهش مییابد، میتوانید با تنظیم برق ورودی به دستگاه مانع کار کردن آن با تمام قدرت خود در تمامی زمانها بشوید و با این کار در مصرف برق صرفهجویی کنید. در نتیجه برخی تابلو برق ها به تابلو برق بوستر پمپ یا تابلوی کنترل بوستر پمپ دور متغیر مشهور شده اند.
تابلو برق به دستهها و انواع متفاوتی تقسیم میشوند که هر یک نیازهای خاصی را برطرف میکند. یکی از عوامل اصلی دستهبندی تابلو برقها دور یا تورک (Torque) آن است. این دستهبندی به دو بخش تابلو برق دور ثابت و تابلو برق دور متغیر تقسیم میشود.
تابلو برق دور ثابت و تابلو برق دور متغیر چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم به بررسی موارد استفاده از تابلو برق دور ثابت، موارد استفاده از تابلو برق دور متغیر و مقایسه آنها بپردازیم، باید با نحوه عملکرد هریک آشنا شویم. همانطور که از نام تابلو برق دور ثابت و تابلو برق دور متغیر پیداست و تفاوت آنها در نحوه عملکرد دور در این دستگاهها هست که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
دور در تابلو برق دور ثابت و تابلو برق دور متغیر به چه معناست؟
در فیزیک و مکانیک، گشتاور و یا همان دور، معادل چرخشی نیروی خطی است. بسته به زمینه کاری ، از آن بهعنوان لحظه، لحظه نیرو، نیروی چرخشی یا اثر چرخشی نیز یاد میشود. این مفهوم از مطالعات ارشمیدس در مورداستفاده از اهرمها نشات گرفته است. همانطور که یک نیروی خطی یک فشار یا یک کشش است، یک گشتاور را میتوان بهعنوان یک چرخش به یک جسم در اطراف یک محور خاص در نظر گرفت. تعریف دیگر دور، حاصل اندازه نیرو و فاصله عمود بر خط عمل نیرو از محور چرخش است. در موارد استفاده از تابلو برق دور ثابت و موارد استفاده از تابلو برق دور متغیر، همین عامل گشتاوری است که تفاوت میان این دو را مشخص میکند.
تابلو برق دور ثابت چیست و چگونه عمل میکند؟
در تابلو برق دور ثابت، بارهای گشتاوری در سرعتبالا و سرعتپایین به یکمیزان دور احتیاج دارند، یعنی با تغییر سرعت، تغییری در میزان دور به وجود نمیآید. گشتاور در تمام محدوده سرعت ثابت میماند و قدرت اسب بخار در نسبتی مستقیم با سرعت کموزیاد میشود. بارهای گشتاور ثابت شامل بیشتر پمپ و کمپرسورهای جابجایی مثبت و رفت و برگشتی و همچنین محرکهای کششی و نوار نقالهها هست. با بارهای ثابت گشتاور، گشتاور تابعی از سرعت نیست. با تغییر سرعت، گشتاور بار نسبتاً ثابت باقی میماند و قدرت اسب بخار با سرعت تغییر خطی میکند.
بهعنوانمثال، اگر سرعت 50٪ افزایش یابد، در صورت ثابت ماندن گشتاور، قدرت موردنیاز برای هدایت عملیات 50٪ افزایش مییابد.
این عملکرد تابلو برق دور ثابت از انعطافپذیری آن در شرایط مختلف کم میکند، زیرا که همانطور که سرعت افزایش مییابد، قدرت نیز باید افزایش بیابد که منجر به افزایش بیدلیل برق و انرژی مصرفی میشود. به همین دلیل موارد استفاده از تابلو برق دور ثابت، به دستگاهها و موتورهای پمپ آب ارزانقیمت محدود میشود.
تابلو برق دور متغیر چیست و چگونه عمل میکند؟
بارهای متغیر گشتاور در سرعتهای پایین به دور بسیار کمتری نسبت بهسرعتهای بالا نیاز دارند یعنی هرچه سرعت کاهش یابد، دور موردنیاز در تابلو برق دور ثابت نیز کاهش مییابد. گشتاور موردنیاز با توجه به مربع سرعت(توان ۲ سرعت) و مکعب اسب بخار (توان ۳ اسب بخار) تغییر میکند. بارهای گشتاور متغیر شامل بیشتر پمپهای گریز از مرکز و محوری، فنها و دمندهها و بسیاری از میکسرها و همزنها میشود.
با کاهش سرعت، گشتاور توسط مربع سرعت کاهش مییابد و اسب بخار موردنیاز توسط مکعب سرعت کاهش مییابد. بهعنوانمثال، هنگامیکه سرعت بار گشتاور متغیر 50٪ یا یکنیمه کاهش مییابد، گشتاور موردنیاز برای تحریک بار به یکچهارم یا 25٪ کاهش مییابد. اسب بخار بهسرعت مکعب کاهش مییابد، یعنی 1/8، یا 12.5٪ ازآنچه برای هدایت بار با سرعت کامل لازم است.
این نحوه عملکرد تابلو برق دور متغیر به آن اجازه میدهد تا در شرایط بیشتری مورداستفاده قرار بگیرد و صرفهجویی در برق را افزایش دهد که موجب افزایش موارد استفاده از تابلو برق دور متغیر میشود.
موارد استفاده از تابلو برق دور متغیر و موارد استفاده از تابلو برق دور ثابت و مقایسه آنها
در بسیاری از انواع بارها هنگام حرکت با سرعت کمتر از سرعت پایه، بار ورودی موردنیاز به دور نیز باید کاهش یابد. برعکس، چنین بارهایی ممکن است هنگام افزایش سرعت بیشتر از سرعت پایهبار ، به دور افزایشیافته نیاز داشته باشند. این دستگاهها بهعنوان بارهای گشتاور متغیر طبقهبندی میشوند. بسیاری از بارهای متغیر گشتاور با مجذور سرعت کاهش مییابند. موارد استفاده از تابلو برق متغیر بهطورمعمول شامل پمپهای گریز از مرکز و انواع خاصی از فنها و دمندهها است. بهطورمعمول، با کاهش سرعت، گشتاور با مربع سرعت کاهش مییابد و اسب بخار با مکعب سرعت کاهش مییابد.
با بارهای ثابت گشتاور، بارگیری گشتاور تابعی از سرعت نیست. موارد استفاده از تابلو برق ثابت در این شرایط بهطورمعمول عبارتاند از: درایوهای کششی، کمپرسورها، نوار نقالهها، پمپهای جابجایی مثبت، میکسرها و بالابرها. با تغییر سرعت ، گشتاور بار ثابت مانده و قدرت اسب بخار با سرعت تغییر میکند. بارهای گشتاور ثابت باعث میشود که موتورها در مقایسه با موارد استفاده از تابلو برق دور متغیر، جریان نسبتاً زیادی را در سرعتهای پایین بکشند. به همین دلیل است که هدر انرژی در این دستگاهها بیشتر است.
درزمینهٔ تابلو برقها و مقایسه آنها، باید به کاربرد آنها در کنترل پمپها بپردازیم. پمپها را میتوان به کاربردهای دور ثابت و دور متغیر تقسیم کرد. یکی از رایج درخواست برای کنترل پمپ آب، نصب تابلو برق تابلو برق متغیر است. تنوع بالا گشتاور متغیر عمدتاً شامل انواع پمپهای گریز از مرکز است. سادهترین راه برای تشخیص گشتاور متغیر و گشتاور ثابت ، دقت بر روی نام است. درایوهای VTL (بار گشتاور متغیر) برای مقابله با تقاضای گشتاور متناوب طراحیشدهاند و میتوانند سرعت / گشتاور آنها را از کم به زیاد تغییر دهند که در طولانیمدت در هزینهها صرفهجویی میکند. فنهای HVAC و پمپهای مخزن را در نظر بگیرید. اگرچه ممکن است درایو نیاز به کار کردن موتور با گشتاور و سرعت متناوب داشته باشد ، اما این دستگاه در 100٪ از زمان نیازمند استفاده کامل از ظرفیت نخواهد داشت. بارها این درایوها به دلیل تنوع در مقایسه با نمونههای مشابه خود باقابلیت اضافهبار کمتری طراحی میشوند.
متقابلاً، بارهای گشتاور ثابت بهسرعت وابسته نیستند و صرفنظر از تقاضا ، همان گشتاور را حفظ میکنند. دستگاههایی مانند نوار نقاله ، کمپرسور یا بالابر این نوع درایوها را به دلیل گرمای بالاتر و درجهبندی بیشازحد مجاز در خود جایدادهاند. برخلاف VTL، درایوهای گشتاور ثابت معمولاً در کاربردهای سازگار با گشتاور استفاده میشوند و ممکن است فقط برای فشارهای بالا در دوره زمانی 30-60 ثانیه، بیشازحد جریان (تا ۱۵۰٪) داشته باشند.
در تابلو برق دور متغیر به ما این اجازه داده میشود تا از این قوانین فیزیک به نفع خودمان استفاده کنیم. با کاهش سرعت بار گریز از مرکز، با مکعب سرعت نیاز به اسب بخار کاهش مییابد. فشار سر با مربع سرعت کاهش مییابد، درحالیکه جریان متناسب با سرعت است.
درنهایت کدامیک مقرونبهصرفهتر هستند ؟
هزینه نصب تابلو برق دور ثابت و تابلو برق دور متغیر تغییری ندارد و تنها نیازمند فضای مناسب و نزدیک به دستگاه و پمپ آب موردنظر است. در پاسخ سؤال کدامیک مقرونبهصرفهتر است، باید هزینههای خرید اولیه را در نظر بگیرید و سپس آن را با هزینههای صرفهجویی شده در طولانیمدت مقایسه کنید. بهطورکلی تابلو برق دور متغیر به دلیل داشتن فناوریهای پیچیدهتر و عوامل تأثیرگذار بیشتر، گرانتر است. تابلو برق دور ثابت به دلیل کارایی ساده خود قیمت اولیه چندانی ندارد. اما تفاوت واقعی این دو تابلو برق در طولانیمدت آشکار میشود؛ زمانی که نیازمند در طبقات بالا هستید با نصب پمپها و تابلو برق در ثابت ممکن است در فشار آب به کمبود بربخورید زیرا که عملکرد آن بهگونهای است که تا وقتیکه فشار آب به یک حداقل نرسد پمپ را روشن نمیکند. حتی اگر دو یا چند پمپ دور ثابت را نصب کنید هر یک از آنها زمانی فعال میشوند که پمپ جلویی آن فعالشده باشد و بااینحال فشار آب به یک حداقلی رسیده باشد.
نصب تابلو برق فشار متغیر جریان آب تداوم بیشتری پیدا میکند و همچنین در شرایطی که نیازمند کارایی بالای پمپ نیستید، سرعت و اسب بخار آن نیز کاهش مییابد که نهایتاً موجب صرفهجویی بالا در هزینههای برقی و آبی میشود. ممکن است خرید یک تابلو برق دور متغیر نزدیک 12 میلیون تومان برای شما هزینه بردارد درحالیکه یک تابلو برق دور ثابت را میتوان با ۵ میلیون تومان تهیه کرد اما باید در نظر داشته باشید که فرق آنها پس از نصب نمایان میشود و بهتر است که اگر میخواهید از این تابلو برق برای مدتی بسیار طولانی استفاده کنید، تابلو برق دور متغیر را انتخاب کنید.
گروه تلمبه موتور غرب ارائه دهنده کلیه تجهیزات و خدمات آبرسانی شامل انواع پمپ، الکتروموتور، تابلو برق، بوستر پمپ و دیگر تجهیزات مرتبط با بخش آبرسانی. گستره مشتریان تلمبه موتور غرب: کشاورزان، کارخانجات صنعتی، شرکت های آب و فاضلاب شهری و روستایی، انبوه سازان مسکن و دیگر صنایع مرتبط با بخش انتقال آب و سیالات.
گروه صنعتی تلمبه موتور غرب