اگر شما از یک پمپ طبقاتی، پمپ لجن‌کش، پمپ شناور، بوستر پمپ و یا هرگونه الکتروموتوری که با استفاده از نیروی برق کار می‌کند استفاده می‌کنید، یکی از دغدغه‌های اصلی سروکار داشتن با این الکتروموتورها، کنترل و ایجاد برق متناسب با آن‌ها است؛ در اینجا تابلو برق پمپ به کمک شما می آید.
داشتن تابلو برق پمپ برای تامین برق مورد نیاز پمپ و الکتروموتور چه اهمیتی دارد؟ اکثر پمپ‌ها و الکتروموتورها دارای تنظیمات تقسیم انرژی ورودی و خروجی خود نیستند؛ ازاین‌رو در تمام مدت، به یک میزان مشخصی انرژی دریافت می‌کنند و به میزان مشخصی انرژی دفع می‌کنند. اگر میزان سیالات ورودی به این پمپ‌ها و یا میزان کارکرد مورد نیاز برای الکتروموتورها همیشه یکسان بود، این امر مشکل‌ساز نبود، اما حقیقت این است که این عوامل متغیر هستند و ممکن است گاهی اوقات زیاد و کم شوند. به همین دلیل شاید لازم نباشد که پمپ و یا الکتروموتور تمام مدت در حداکثر انرژی خود کار کند و در شرایطی که لازم نیست این مقدار انرژی را هدر دهند.
گروه صنعتی تلمبه موتور غرب، ارائه دهنده کلیه تجهیزات و خدمات آبرسانی
برای دریافت مشاوره رایگان تماس بگیرید.
تابلو برق؛ عملکرد و مزایای آن در تجهیزات الکتریکی
شاید هم این دستگاه‌ها در شرایطی قرار بگیرند که نیاز باشد از حداکثر توان خود و یا گاهی اوقات حتی بیشتر، کار کنند تا بتوانند کارکرد موردنیازشان را انجام دهند! اینجاست که تابلو‌های برق به کمک شما می‌آیند. نحوه عملکرد تابلو برق بوستر پمپ به‌طورکلی به این شکل است که میزان برق ورودی به آن‌ها را کنترل می‌کند و تنظیمات مختلفی را برای شما مهیا می‌سازد تا بتوانید با توجه به شرایط آن‌ها را تغییر دهید تا از انرژی ورودی، حداکثر استفاده را ببرید.
امروزه در هر ساختمانی، تابلو برقی برای کنترل برق واحدها و کل ساختمان یافت می‌شود، اما استفاده این تابلوها تنها به برق ساختمان محدود نمی‌شود و می‌توان از آن‌ها برای کنترل جریان برق ورودی خیلی از دستگاه‌ها همانند پمپ‌ها و الکتروموتورها استفاده نمود.
تابلوی توزیع (که به آن پنل برق و یا تابلوی برق نیز می‌گویند) در گروه سیستم تامین برق است که یک منبع تغذیه الکتریکی را به مدارهای فرعی تقسیم می‌کند، درحالی‌که برای هر مدار در یک محفظه مشترک، فیوز محافظ یا قطع کننده مدار وجود دارد. امروزه به‌طورمعمول، یک سوئیچ اصلی، یک یا چند دستگاه جریان باقیمانده (RCD) یا قطع کننده جریان باقیمانده با حفاظت از جریان بیش‌ازحد (RCBO) نیز وجود دارد.
به بیانی ساده‌تر نحوه عملکرد تابلو برق پمپ به این شکل است که جریان برق کنترل می‌کند و به‌جای اینکه میزان زیادی از انرژی را به یک بخش وارد کند، آن را در میان قسمت‌های مختلف تقسیم می‌کند و برای هر یک از این قسمت‌ها تنظیمات و محافظت‌های جدا گونه‌ای قرار می‌دهد تا کنترل بر روی آن‌ها افزایش یابد و همچنین امنیت آن‌ها نیز بالاتر رود.
نحوه عملکرد تابلو برق پمپ و الکتروموتور به چه صورت است؟
نحوه عملکرد تابلو برق پمپ
همانطور که گفته شد تابلو برق وظیفه پخش و کنترل انرژی را دارد ازاین‌رو آشنا شدن با عملکرد آن برای هرکسی ضروری است. تابلو برق معمولاً در یک گاراژ، زیرزمین یا اتاق خشک‌شویی نصب می‌شود. وقتی پنل آن را باز می‌کنید، قطع کننده‌های مدار را در دو ستون مشاهده خواهید کرد. علاوه بر این، یک کلید اصلی بالای ستون‌ها وجود دارد که برق را برای کل خانه (و یا دستگاه موردنظر) کنترل می‌کند.
نحوه عملکرد تابلو برق پمپ به این صورت است که مدار جریان الکتریکی را که به یک خروجی خاص می‌رود کنترل می‌کند و هدف آن محافظت از خانه و یا دستگاه شما، در برابر برق یا اضافه‌بار جریان است. اضافه‌بار زمانی اتفاق می‌افتد که در جریان الکتریکی خانه شما جهشی ایجاد شود؛ این امر می‌تواند در صورت لگدزدن وسایل بزرگ مانند یخچال یا کولر و یا در اثر برخورد صاعقه در نزدیکی خانه شما رخ دهد. اضافه‌بار زمانی است که آمپر بیشتر از مدار تنظیم‌شده برای کنترل مدار باشد. به‌عنوان‌مثال، یک سیم که می‌تواند با اطمینان 15 آمپر را حمل کند، باید توسط یک قطع کننده 15 آمپر محافظت شود. اگر سیم به یک قطع کننده 20 آمپری متصل باشد، به شما اجازه می‌دهد تا 20 آمپر از طریق یک سیم عبور کند که فقط برای اداره 15 آمپر طراحی‌شده است.
به همین دلیل، نحوه عملکرد تابلو برق پمپ طوری طراحی‌شده است که در صورت لزوم جریان برق را قطع و یا کنترل کنند تا از حوادث احتمالی همچون آتش‌سوزی، جلوگیری شود. اگر جریان عبوری از یکی از قطع کننده‌ها از حد مشخصی فراتر رود، سوئیچ به‌طور خودکار مدار را قطع می‌کند (به حالت “خاموش” برمی‌گردد) و از هر چیزی فراتر از آن محافظت می‌کند. وقتی سوئیچ در وضعیت “روشن” باشد، جریان برق به آن خروجی می‌رود. اگر “خاموش” باشد، به این معنی است که یا برق اضافه‌شده است، یا بیش‌ازحد جریان دارد و یا کسی به‌طور دستی آن را خاموش کرده است.
ضروری است که بر روی تابلو برق شما برچسب‌های راهنمایی نصب شود که هر اطلاع مربوط به هر سوئیچ بر روی خود داشته باشد تا در صورت لزوم بتوانید سریعاً از آن استفاده کنید. معمولاً نصاب تابلو برای شما برچسب‌گذاری می‌کند یا به‌محض ورود می‌توانید خودتان این کار را انجام دهید. این برچسب‌ها باید کنار سوئیچ مربوطه یا در داخل پوشش پنل‌ها قرار بگیرند. برچسب‌های شناسایی می‌توانند مربوط به وسایل خاصی باشند (ماشین ظرف‌شویی، اجاق‌گاز و غیره) و یا برای خروجی‌های مربوطه یا محل‌های مختلف خانه (آشپزخانه، اتاق نشیمن و غیره).
تابلو برق بوستر پمپ آبرسانی
تابلو برق بوستر پمپ آبرسانی چیست؟
معمولا از بوستر پمپ در انواع چند پمپی، برای آبرسانی ساختمان یا بوستر پمپ ها تحت فشار در اطفاء حریق به عنوان بوستر های آتش نشانی، استفاده از تابلو برق بسیار ضروری تر است. شاید راه اندازی پمپ های کوچک معمولی و یا الکتروموتور های تک فاز و حتی سه فاز، لزومی به نصب تابلو برق نداشته باشد (گرچه نصب آن بسیار بهتر است)، اما برای بوستر پمپ و بخصوص بوستر های آتش نشانی، حتما باید تابلو برق مناسب استفاده شود.
اجزای یک تابلو برق بوستر پمپ که حتما باید در پنل برد نصب شوند، شامل کنترلر، اینورتر، کنترل فاز، کلید های مینیاتوری و دیگر کلید ها، نقشه تابلو سیم بندی اختصاصی، فیوز های اصلی و فرعی، رله ها، کنترل سطح و فریم است. البته یک قطعه بسیار مهم در تابلو برق بوستر پمپ؛ مدار فرمان است.
مدار فرمان پنل برد بوستر پمپ؛ مهمترین قسمت سیستم کنترلی است. طراحی مدار تابلو نیز باید به صورتی باشد که عملکرد تجهیزات را در حالت بهینه و کمترین نرخ استهلاک راه اندازی کند. حتی مدار فرمان در بوستر پمپ های آبرسانی ساختمانی و آتش نشانی نیز باید با هم متفاوت باشد. نیاز به حداکثر توان در بوستر پمپ های آتش نشانی برای مدت زمان محدود، باید دستور کار مدار فرمان لحاظ شود. نیاز به عملکرد مداوم و 24 ساعته در بوستر پمپ های خانگی با توان بهینه نیز باید در دستور کار مدار فرمان قرار گیرد.
مدار فرمان تابلو برق بوستر پمپ در یک دسته بندی کلی تر به دو صورت آبرسانی دور ثابت و آبرسانی دور متغیر تقسیم می شود. همانطور که حدس می زنید؛ مدار فرمان در بوستر پمپ دور ثابت، ساده‌تر از مدار فرمان در بوستر پمپ دور متغیر می باشد. دلیل ساده تر بودن مدار فرمان در بوستر پمپ دور ثابت؛ انجام تمام کنترل ها توسط اینورتر (PLC) می باشد. به دو تصویر زیر برای مقایسه دو مدار فرمان متفاوت در تابلو برق بوستر پمپ دقت فرمایید:
تفاوت مدار 2 فرمان در تابلو برق بوستر پمپ
نصب تابلو برق پمپ و الکتروموتور، چه فایده‌ای دارد؟
نصب تابلو برق برای پمپ و الکتروموتور
همانطور که گفته شد کاربرد تابلو برق به وسایل برقی خانه محدود نمی‌شود و نحوه عملکرد تابلو برق الکتروموتور به آن اجازه می‌دهد که گزینه‌های متنوع زیادی برای کنترل الکتروموتور در اختیار شما قرار بگیرد. به‌طورکلی کاربرد تابلو برق برای پمپ و الکتروموتور به سه دسته تقسیم می‌شود:
-
افزایش قدرت (بوست کردن)
نحوه عملکرد تابلو برق بوستر پمپ به این صورت است که جریان دی موتور پمپ را افزایش می‌دهد و این اجازه را به آن می‌دهد که سریع‌تر و قدرتمندتر کار کند. این بوست کردن مناسب شرایطی است که حجم غیرقابل‌پیش‌بینی از مایعات، سیالات و یا ریز جامدات وارد محدوده پمپ شده است و نیاز سریع به دفع و خروج آن‌ها است.
البته نکته بسیار مهمی که قبل از بوست کردن پمپ خود باید در نظر داشته باشید این است که این امر از عمر دستگاه شما می‌کاهد و یا حتی ممکن است به موتور پمپ شما صدمه جدی وارد کند و آن را بسوزاند و یا حتی منفجر کند. درنتیجه پیش از افزایش قدرت توانمندی پمپ خود را در نظر بگیرید و میزان آمپر قابل دریافتی آن را چک کنید و تا حد امکان از این گزینه استفاده نکنید، مگر اینکه در شرایط اضطراری قرار گرفتید.
-
کاهش قدرت
نحوه عملکرد تابلو برق الکتروموتور به‌طورکلی در جهت قابلیت کاهش دادن جریان برق ورودی به آن است. نحوه عملکرد تابلو برق بوستر پمپ در این شرایط به این‌گونه است که میزان برق ورودی به موتور دستگاه شما را کاهش می‌دهد تا کارکرد آن پایین‌تر بیاید و یا به اصطلاحی، کمتر کار کند.
این امر بخصوص در زمانی موثر است که دستگاه شما در شرایط راحتی قرار دارد و نیاز ندارد که از حداکثر توان خود استفاده کند اما چون اکثر پمپ و الکتروموتورها قابلیت تشخیص میزان کارکرد مورد نیاز خود را ندارند و در تمام مدت در حداکثر توان خود کار می‌کنند. شما می‌توانید با راحتی و با استفاده از تابلو برق این انرژی ورودی را کاهش دهید تا در برق صرفه‌جویی کنید. بهتر است پیش از کاهش دادن جریان برق ورودی شرایط پمپ و الکتروموتور را در نظر بگیرید و در صورت امکان، با یک متخصص مشورت کنید تا میزان قدرت را زیادی پایین نیاورید و موجب انباشته شدن مایعات و سیالات نشوید.
-
قطع کامل برق ورودی
کارکرد اصلی تابلو برق برای وسایل خانگی قطعی کامل برق ورودی به وسایل برقی است که موجب می‌شود عمر این دستگاه‌ها افزایش یابد و همچنین از حوادث احتمالی جلوگیری شود.
این نحوه عملکرد تابلو برق پمپ، شاید برای الکتروموتورها آن‌چنان حیاتی به نظر نرسد، زیرا توانایی جذب برق پمپ و الکتروموتور بسیار بالا است و به‌ندرت پیش می‌آید که اضافه‌بار برای این دستگاه‌ها مشکلی به وجود بیاورد، اما بااین‌حال این امکان صفر نیست. ممکن است در شرایطی که در سیستم برقی خانه و یا کارخانه شما اختلال بزرگی پیش‌آمده، جریان ورودی به دستگاه، از حد تحمل آن بیشتر بشود و موتور دستگاه بسوزد و یا حتی منفجر شود. حتی ممکن است در جریان کلی برق کشور اختلال پیش‌آمده باشد و برق ورودی به سیستم، مدام قوی و ضعیف شود که این‌گونه در طولانی‌مدت ایجاد خرابی برای موتور شما می‌کند. در تمامی این شرایط تابلو برق، برق ورودی الکتروموتور را کاملاً قطع می‌کند تا عمر آن افزایش یابد و احتمال هرگونه حادثه‌ای از بین برود.
توانایی راه اندازی الکتروموتور سه فاز با برق تکفاز
روش راه اندازی الکتروموتور سه فاز با تابلو برق پمپ تک فاز
به کمک یک تابلو برق با نصب یک خازن مناسب، می توان از طریق ورودی برق تک فاز، یک الکتروموتور سه فاز را راه اندازی کرد. این یک ویژگی عالی و کاربردی است. چرا که بیشتر ساختمان ها و کارگاه ها ممکن است به برق سه فاز دسترسی نداشته باشند و نتوانند در حالت عادی از دینام سه فاز استفاده کنند. اینجاست که یک طراحی و ساخت تابلو برق، مشکل ما را حل می کند. البته نباید این موضوع را انکار کرد که توان موتور در حالت ورودی برق سه فاز، بیشتر از حالت ورودی تک فاز خواهد بود.
نکته مهم انتخاب صحیح خازن است. به این صورت که به ازای هر اسب بخار، 50 میکرو فاراد ظرفیت خازن مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال؛ برای یک موتور 2 اسب بخار، یک خازن 100 میکرو فارادی باید در پنل برد نصب شود تا دینام سه فاز با برق تک فاز کار کند.
راه اندازی الکتروموتور سه فاز با تجهیزات تابلو برق
شاید این سوال پیش آید که در راه اندازی الکتروموتور سه فاز و یا الکتروموتور تک فاز، حتما باید از تابلو برق استفاده کنیم؟ خیر، معمولا از این تجهیزات بدون تابلو برق استفاده می شود، اما بعضی تجهیزات که در تابلو برق وجود دارد، قطعا باید مورد استفاده قرار گیرد، مانند کنترل فاز و بیمتال. البته داشتن یک تابلو برق اصولی، به حفاظت بیشتر تجهیزات کمک می کند. حفاظت موتور سه فاز مهم است، حفاظت در برابر اضافه بار ها و اختلافات ولتاژ.
امنیت دینام در برابر اختلالات ولتاژ با استفاده از کنترل فاز انجام می شود. جابجایی ولتاژ یا عدم برابری فاز ها، باعث اهمیت استفاده از این قطعه در پنل برد می شود.
خطرات ناشی از اضافه بار جریان را کلید های بیمتال رفع می کنند. شرایطی را در نظر بگیرید که جریان برق ورودی به دینام، ناگهان از ظرفیت دینام بیشتر شود، مثلا دینام در حال چرخاندن یک گیربکس است و ناگهان گیربکس مشکل فنی پیدا کرده و قفل می شود. در این شرایط چرخش شفت الکتروموتور قطع شده اما جریان ورودی برقرار است و اضافه بار شدیدی روی دینام ایجاد می شود. اینجا است که تجهیزات بیمتال نقش خود را بازی می کنند و جریان را قطع می کنند. تجهیزات بیمتال، کلید فرمان، کنتاکتور ها و دیگر کلید های حافظتی، از لوازم اصلی استفاده شده در تابلو برق هستند و می توانند اضافه بار در تمام مدار ها را ایمن کنند.
مراحل نصب تابلو برق بوستر پمپ
1. بررسی نیازها و طراحی مدار تابلو برق
2. تهیه تجهیزات موردنیاز
3. نصب تابلو برق و متصل کردن تجهیزات داخلی
4. سیم‌کشی مدار قدرت و مدار فرمان
5. بررسی و تست مدارهای برق
بررسی و تست مدارهای برق تابلو برق بوستر پمپ مرحله بسیار مهمی است که شما را از صحت کارتان مطمئن می‌سازد.
6. تنظیم اینورتر یا کنترل‌کننده PLC (در صورت نیاز)
7. راه‌اندازی اولیه و تست نهایی
8. ایمن‌سازی و تحویل سیستم
گروه صنعتی تلمبه موتور غرب
